Η ιατρική αμέλεια αποτελεί έναν σύνθετο και σημαντικό τομέα του δικαίου, με άμεσες συνέπειες για τους ασθενείς και τους επαγγελματίες υγείας. Οι γιατροί, νοσηλευτές και λοιποί πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης έχουν την υποχρέωση να λαμβάνουν σωστές αποφάσεις με βάση ακριβείς πληροφορίες, αφού έχουν επαρκώς ενημερώσει τον ασθενή και έχουν λάβει τη συναίνεσή του.
Σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο, οι περιπτώσεις ιατρικής αμέλειας καλύπτονται από τον Αστικό Κώδικα, και ειδικότερα από τις διατάξεις για την ευθύνη λόγω αδικοπραξίας (άρθρα 914-923). Οι πάσχοντες από ιατρική αμέλεια έχουν δικαίωμα να διεκδικήσουν αποζημίωση για τις υλικές ζημιές και την ηθική βλάβη που υπέστησαν. Οι γιατροί, όταν κριθούν υπεύθυνοι, ενδέχεται να αντιμετωπίσουν και ποινικές κυρώσεις, σύμφωνα με τον Ποινικό Κώδικα (άρθρα 302 για ανθρωποκτονία από αμέλεια και 314 για σωματική βλάβη από αμέλεια).
Η άσκηση της ιατρικής επηρεάζεται από τον φόβο δικαστικών προσφυγών, γεγονός που οδηγεί πολλούς επαγγελματίες υγείας στην αμυντική ιατρική. Αυτή η πρακτική, όπου ο γιατρός λαμβάνει αποφάσεις κυρίως για να προστατεύσει τον εαυτό του από πιθανές αγωγές, παραβιάζει τις αρχές της ιατρικής δεοντολογίας και μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ποιότητα της παρεχόμενης φροντίδας.
Για την αντιμετώπιση της ιατρικής αμέλειας, είναι απαραίτητη η δίκαιη και αντικειμενική εκτίμηση κάθε υπόθεσης, με βάση τα ιατρικά δεδομένα και τις μαρτυρίες εμπειρογνωμόνων, προκειμένου να περιοριστούν οι κατηγορίες και να διασφαλιστεί η εμπιστοσύνη στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης.
Οι ασθενείς έχουν το δικαίωμα να λαμβάνουν υψηλής ποιότητας ιατρική φροντίδα, βασισμένη σε επιστημονικά τεκμηριωμένες πρακτικές και τηρώντας τα πρότυπα του επαγγέλματος. Ωστόσο, όταν συμβαίνουν ιατρικά λάθη ή παραλείψεις που οδηγούν σε σοβαρές επιπτώσεις για την υγεία ή τη ζωή του ασθενούς, οι ασθενείς έχουν το δικαίωμα να διεκδικήσουν αποζημίωση και να ζητήσουν την απονομή δικαιοσύνης.
Η σωστή ενημέρωση των ασθενών για τα δικαιώματά τους και η παροχή νομικής υποστήριξης είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της δικαιοσύνης και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στο σύστημα υγείας.
