Συμβατική Θωράκιση του Brand από Ανάρμοστη Συμπεριφορά Αντισυμβαλλομένων- Διασημοτήτων

Οι συμβάσεις προώθησης προϊόντων (endorsement agreements) ή ακόμα και co-branding συμφωνίες με δημόσια πρόσωπα, καλλιτέχνες ή brand ambassadors έχουν ως πλεονέκτημα την αναγνωσιμότητα τόσο του brand όσο και των δημοσίων προσώπων (λ.χ. ηθοποιοί, τραγουδιστές, influencers κλπ). 

Ωστόσο, η συμπεριφορά του αντισυμβαλλομένου δεν αποτελεί μόνο ζήτημα φήμης για τον ίδιο, αλλά κρίσιμο παράγοντα για τη φήμη, το κύρος και τα οικονομικά συμφέροντα του brand. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, αποτελεί η υπόθεση του Νοτιοκορεάτη ηθοποιού Kim Soo-hyun. Μετά τη δημοσιοποίηση σχέσης του με την αποβιώσασα Νοτιοκορεάτισσα ηθοποιό Kim Sae Ron, όσο αυτή ήταν ακόμα ανήλικη , είχε ως αποτέλεσμα την φθορά της δημόσιας εικόνας του  καθώς και τη διακοπή συνεργασίας με τις 16 εταιρείες, με τις οποίες είχε συμβληθεί και οι οποίες μάλιστα προχώρησαν σε διεκδίκηση αποζημιώσεων λόγω της αντίθετης με τα χρηστά ήθη συμπεριφοράς του. Στις συμβάσεις με τον ως άνω αναφερόμενο ηθοποιό, αναγραφόταν η «ρήτρα  ηθικής διαγωγής» (moral clause), η οποία είναι σύνηθες να περιλαμβάνεται σε συμβάσεις εμπορικής προώθησης . Η συγκεκριμένη ρήτρα απαγορεύει στον αντισυμβαλλόμενο-celebrity να προβαίνει σε συμπεριφορές που θα μπορούσαν να δυσφημήσουν ή να εκθέσουν το brand (λ.χ. ενδεικτικά: σεξιστικές, ομοφοβικές, βίαιες ή ρατσιστικές δηλώσεις και συμπεριφορές ή εμπλοκή σε σκάνδαλα κλπ.). Σε περίπτωση παραβίασης, προβλέπεται η πρόωρη λύση της σύμβασης και η διεκδίκηση αποζημίωσης από το brand. 

Η συγκεκριμένη υπόθεση δείχνει πώς μια αντίθετη στα χρηστά ήθη συμπεριφορά μπορεί να ενεργοποιήσει καταγγελίες συμβάσεων και οικονομικές αξιώσεις.

Το ελληνικό δίκαιο, παρότι δεν προβλέπει ειδική «ρήτρα ηθικής διαγωγής», παρέχει πλήρη νομική δυνατότητα προστασίας του brand μέσω είτε πρόωρης λύσης της σύμβασης για σπουδαίο λόγο, ο οποίος κρίνεται κατά περίπτωση (in concreto) και αποζημίωσης για την πρόωρη λύση, είτε επιπρόσθετα μέσω ποινικής ρήτρας σε περίπτωση, που ο αντισυμβαλλόμενος δεν θα εκπλήρωνε ή δεν θα εκπλήρωνε προσηκόντως την παροχή.

Όσον αφορά την πρόωρη λύση της σύμβασης, προκειμένου να προστατευτεί το brand από τυχόν ανάρμοστες και αντίθετες στα χρηστά ήθη συμπεριφορές του αντισυμβαλλομένου, δύναται να περιλαμβάνει στη σύμβαση όρο πρόωρης λύσης της σύμβασης διατυπωμένο ως εξής (ενδεικτικά):

«….Σε περίπτωση που ο αντισυμβαλλόμενος (εν προκειμένω η διασημότητα), προχωρήσει σε πράξη ή δήλωση αντίθετη με τα χρηστά ήθη, ανάρμοστη, μη πολιτικώς ορθή και με προσβλητικό περιεχόμενο (ενδεικτική απαρίθμηση τέτοιου είδους πράξεων ή δηλώσεων) η οποία έρχεται σε αντίθεση σε σχέση με τις αρχές και πολιτικές του συμβαλλομένου(του brand) και η οποία πράξη ή δήλωση επιφέρει ζημία στη δημόσια εικόνα του συμβαλλομένου  , αυτός (ο συμβαλλόμενος) έχει δικαίωμα να τερματίσει αζημίως την παρούσα σύμβαση με άμεση έγγραφη προειδοποίηση προς τον αντισυμβαλλόμενο….»

Από την άλλη, ένας τρόπος προστασίας του brand σε περίπτωση συμπεριφοράς του δημοσίου προσώπου αντίθετη στα χρηστά ήθη, είναι και η προσθήκη ποινικής ρήτρας στη σύμβαση, με βάση το άρθρο 404 του Αστικού Κώδικα, η οποία θα ορίζει, ότι ο αντισυμβαλλόμενος (η διασημότητα) θα υποσχεθεί στον συμβαλλόμενο (το brand)  ως ποινή χρηματικό ποσό ή κάτι άλλο, για την περίπτωση που δεν θα εκπλήρωνε ή δεν θα εκπλήρωνε προσηκόντως την παροχή, συμπεριλαμβανομένης και της δημόσιας ηθικής απαξίωσης των αρχών, που αντιπροσωπεύουν τον συμβαλλόμενο.

Το ελληνικό δίκαιο, αν και δεν διαθέτει θεσμοθετημένη «ρήτρα ηθικής διαγωγής», προσφέρει πλήρη νομική ευχέρεια προστασίας της φήμης μιας επιχείρησης όταν συνεργάζεται με δημόσια πρόσωπα. Η πρόβλεψη πρόωρης λύσης της σύμβασης για σπουδαίο λόγο ή ποινικής ρήτρας επιτρέπει την άμεση αντίδραση και διασφαλίζει την εμπορική υπόσταση του brand.

Περισσότερα για την υπόθεση του Νοτιοκορεάτη ηθοποιού Kim Soo-hyun και τη ρήτρα ηθικής διαγωγής (moral clause), πατήστε εδώ